Trauma

Wat is trauma?

Trauma is elke gebeurtenis die ons zenuwstelsel en ons vermogen om daarmee om te gaan overweldigd. Wat trauma van stress onderscheidt, is dat wanneer we met een stressvolle situatie worden geconfronteerd, we in de vecht- of vluchtmodus van ons zenuwstelsel gaan en in staat zijn om te vechten en onszelf te verdedigen, of te vluchten, ons terug te trekken uit de stressor. Zodra we aan de stress zijn ontsnapt, komen ons lichaam en zenuwstelsel weer in balans.

Bij trauma kunnen we niet vechten of vluchten. Wanneer we overweldigd worden door de situatie, bevriezen we en blijft de overlevingsenergie van het zenuwstelsel in ons lichaam hangen, waardoor we ons hyper waakzaam voelen en niet in staat zijn om te ontspannen. Deze overlevingsenergie kan jarenlang in ons systeem blijven hangen.

Trauma is niet datgene wat ons is overkomen, maar het is de manier waarop ons zenuwstelsel verwerkte wat er met ons gebeurde. Trauma is meer dan het hebben van slechte herinneringen. Wanneer trauma in ons lichaam wordt opgeslagen, is het een fysiologische reactie om te overleven.

Toch beseffen veel mensen met een trauma in hun lichaam dit vaak niet, ook omdat ze geen diagnose hebben gekregen. Het enige wat ze weten is dat ze zich gestrest, angstig of overmatig waakzaam voelen en dat is niet gek.

Trauma’s worden namelijk opgeslagen in ins lichaam. Het is het op elkaar klemmen van onze kaken, de spanning in onze nek en schouders, de beklemming op de borst en de pijn in de onderrug. Trauma's zijn de slapeloze nachten, de verhoogde hartslag, het gevoel van paniek en het zenuwachtige gevoel in onze buik. Het is het deel van ons dat gemakkelijk schrikt van hard geluid of plotselinge bewegingen. Het is het opgejaagd gevoel, het gevoel altijd gespannen te zijn, het gevoel te hebben dat er iets ergs gaat gebeuren. Het kan de innerlijke criticus zijn of de stem in ons hoofd die ons vertelt dat we beschamend, zielig, zwak of niet goed genoeg zijn. Trauma is het gevoel dat we niet verbonden zijn met ons lichaam, dat we vastzitten in ons hoofd en dat we ons verdoofd of verloren voelen in onze eigen wereld.

Bovenal is trauma een energie die ons niet met rust laat, een energie die naar buiten wil komen en tot die tijd blijft rondsluimeren.

Yogatherapie is een fijn hulpmiddel om trauma door het lichaam te verplaatsen, vooral als het met aandacht en met intentie wordt gedaan. Een gevolg van trauma is dat we onszelf loskoppelen van ons lichaam en ons vermogen om te voelen afsluiten. Paradoxaal genoeg is het verbinden met ons lichaam en het leren voelen cruciaal bij het genezen van trauma.

Tijdens Yin Yoga Therapie® werken we met delen van ons lichaam die betrokken zijn bij de vecht- of vluchtreactie van ons zenuwstelsel. Het bereiken van deze delen en het doordringen tot die diepere lagen, kost tijd; het is een langzaam en subtiel proces. Velen raken hierdoor gefrustreerd omdat ze moeite hebben die stilte toe te laten, ze voelen geen directe actie in de vorm van bijvoorbeeld stretching. Ze proberen dan dit gevoel te forceren door dieper in de posities te bewegen, te over-stretchen en over hun grenzen te gaan. Ze gaan vaak op zoek naar sterke of agressievere vormen van yoga, maar het loslaten van trauma's werkt niet op die manier. Sterk en agressief stretchen draagt niet bij aan het creëren van veiligheid in het lichaam en zal het trauma alleen maar blijven onderdrukken. Trauma laat zich niet uit het lichaam dwingen, maar komt pas los als het zenuwstelsel zich veilig voelt.

We creëren dit gevoel van veiligheid door de energie op subtiele wijze door ons lichaam te bewegen door middel van bepaalde lichaamshoudingen en pranayama (ademwerk), in combinatie met mindfulness en meditatie.

Een van de belangrijkste kenmerken van yoga is pranayama, oftewel ademwerk. Onze ademhaling is de sleutel naar ons zenuwstelsel omdat de nervus vagus door ons middenrif loopt. De manier waarop we ademen beïnvloedt hoe we ons voelen en stuurt de krachtige boodschap naar ons zenuwstelsel dat we veilig zijn. De nervus vagus is de zenuw die verantwoordelijk is voor het activeren van het parasympathisch zenuwstelsel (dat gedeelte van ons zenuwstelsel dat zorgt voor rust, herstel en ontspanning).

De ademhalingstechnieken uit de yoga hebben een hele reeks gezondheidsvoordelen en ieder biedt zijn eigen kwaliteiten en dient een eigen doel. Ademwerk wint aan populariteit als een manier om ons zenuwstelsel te biohacken. Maar niet al het ademwerk is geschikt voor mensen met trauma. Niet alle technieken zijn geschikt voor mensen met trauma en horen ook niet zomaar ingezet te worden. Elk Pranayama heeft, net zoals iedere Asana bepaalde voordelen en bepaalde contra-indicaties en hier is aandacht voor.

Wanneer bepaalde technieken verkeerd worden ingezet kunnen ze averechts werken;

Het inhouden van de adem kan bijvoorbeeld de bevriezingsreactie weespiegelen, wat niet ideaal is voor het loslaten van bepaalde trauma's.

Overademen en hyperventileren bootsen een stressreactie na, waardoor er meer stress kan worden geactiveerd.

Agressief ademwerk, cirkelvormige ademhaling, holotrope ademhaling en overademen kunnen bij mensen zonder trauma een veranderde bewustzijnsstaat creëren. Maar als we overlevingsenergie in ons systeem hebben opgesloten, kan dit soort ademhaling ervoor zorgen dat de overlevingsenergie wel meer naar de oppervlakte komt, maar gevangen blijft waardoor we ons meer opgejaagd voelen en last krijgen van onwenselijke gevoelens.

Bij Yogatherapie Dordrecht maak ik gebruik van verschillende ademhalingstechnieken en kijk ik tijdens het traject zorgvuldig welke technieken op welk moment worden ingezet zodat deze op een positieve manier kunnen bijdragen aan herstel. Ik leer je hoe je de oefeningen (asana, pranayama en/of mindful meditatie) ook thuis op een veilige en mindful manier kunt uitvoeren voor een blijvend positief en ontspannen resultaat.

Ik ben van mening dat er geen hapklare en snelle oplossing is als het om de verwerking van trauma gaat. De beste benaderingen voor het genezen van trauma zijn langzaam, subtiel en creëren veiligheid in ons zenuwstelsel.

Genezing van het zenuwstelsel is geen top-down benadering. In plaats van onze geest en gedachten te gebruiken, maken we verbinding met de wijsheid van ons lichaam en zenuwstelsel. Ons lichaam weet hoe het weer in balans kan komen. We moeten er alleen de juiste omstandigheden voor creëren en ik help je daar graag bij.